De woningbouw zit op een omslagpunt. Grootschalige nieuwbouw behoort mede door de recessie tot het verleden. Het tijdperk van herstructureren, slopen en via renovatie naar een hoger niveau brengen van wat is gebouwd, breekt nu aan. Duurzaamheid speelt hierbij een leidende rol. Maar om gebouweigenaren te overtuigen hun woning onder handen te nemen, is er meer nodig. Kosten, esthetiek en wooncomfort zijn de kernbegrippen van morgen. De rol van keramische bouwmaterialen is hierbinnen niet te onderschatten.
De Nederlandse bouwsector geeft van oudsher de voorkeur aan nieuwbouw boven het renoveren van de bestaande omgeving. Dit komt (naast het kostenplaatje) onder andere doordat er na de Tweede Wereldoorlog een enorme woningbehoefte was, waardoor nieuwbouwprojecten zich vrijwel vanzelf verkochten. Het is bovendien eenvoudiger om te bouwen zonder rekening te hoeven houden met buren en bewoners. De afgelopen decennia zijn uitleglocatie na uitleglocatie dan ook naar hartenlust volgebouwd met glimmende rijtjes vinexwoningen.
De recessie gooit deze deur echter in het slot. De tijd dat grotere nieuwbouwprojecten moeiteloos van tekening werden verkocht, is voorbij. Veel bouwbedrijven zoeken hun heil daarom op de renovatiemarkt en in kleinschalige (her)bouw op bestaande locaties. Uitbreiding wordt inbreiding, bouwen wordt renoveren. Deze omslag is niet alleen geboren uit noodzaak. Het renoveren van bestaande woningen wordt met de dag interessanter. Miljoenen woningen schreeuwen om een kwalitatieve verbeterslag om zo te kunnen voldoen aan de duurzame eisen van morgen.
De focus op verduurzaming
Bij deze renovatieprojecten is het energiezuiniger maken van de bestaande woning verreweg het belangrijkste thema. Kansen zijn er hier genoeg. Uit onderzoek van BouwKennis blijkt dat drie op de tien woningeigenaren de komende twee jaar de portemonnee wil trekken om de eigen woning een groene jas te geven. Huishoudens die dit niet van plan zijn, zeggen vaak al een energiezuinige woning te hebben, door aanpassingen in het verleden of doordat hun woning recent is opgeleverd. Corporaties spraken in 2012 in het Convenant Energiebesparing Huursector met het Rijk af om hun woningbezit in 2020 gemiddeld naar energielabel B op te trekken. Hiervoor moeten nog flinke stappen gezet worden.
Breng de bewoner in beweging!
Het verduurzamen van de bestaande woningvoorraad brengt een enorme potentiële markt met zich mee voor bouwers en architecten. Om hiervan de vruchten te plukken moeten boven alles de woningeigenaar/bewoner in beweging komen. Zijn bereidheid om te investeren geeft immers de doorslag. Omdat een woning niet alleen een rationeel product is, spelen er bij deze beslissing andere, met name emotionele argumenten. Naast het effect op de energierekening gaat het ook om aspecten als comfort, woongemak en esthetiek. Ook voor corporaties is de medewerking van bewoners vaak doorslaggevend. Wanneer een corporatie een complex wil verduurzamen en de huur wil aanpassen, moet minimaal 70% van de bewoners akkoord gaan. Ook hier speelt de communicatie met bewoners over de financiële voordelen en het verhoogde gebruiksgemak en woonplezier een rol van betekenis. Bij verduurzaming ligt de uitdaging in het creëren van investeringsbereidheid. Bedrijven kunnen dit doen door meer inzicht te bieden in de financiële gevolgen, maar zeker ook door de gevolgen voor het gebruiksgemak en woonplezier te laten zien. Zo kan het opknappen van het dak zorgen voor een veel behaaglijker binnenklimaat en is een gevel met een bijzondere architectuur een verlengstuk van de persoonlijkheid van de bewoner.
Kansen van keramisch bouwen
Comfort, kostenreductie, esthetiek, verhuurbaarheid en duurzaamheid komen samen in de gebouwschil van een woning. De gevels en het dak van een woning zijn in de eerste plaats de buffer tussen binnen en buiten en houden ongewenste hitte of koude en tocht uit de woning. De rol die keramisch bouwmateriaal hierbinnen speelt is groot. Door te kiezen voor hoogwaardige keramische bouwmaterialen in combinatie met verhoogde isolatie, neemt de waarde voor de bewoner toe. Door via de diversiteit van keramisch bouwmateriaal een fraaiere gebouwschil af te leveren, krijgt de leefomgeving een impuls en speel je in op de esthetische keuzes van de consument of de verhuurder. Dit bevordert de verkoopbaarheid en verhuurbaarheid van het bezit.
Esthetische mogelijkheden
Op esthetisch vlak biedt keramisch bouwmateriaal vele mogelijkheden. Renoveren en toch het historische beeld van oude gebouwen behouden, kan onder andere met bakstenen in formaat en vorm van weleer en de specifieke afwerkingstechnieken die dakpannen zoals Cottage en Vieilli van Wienerberger bieden. Er is een volledig assortiment qua vorm, kleur en formaat. Nieuwe dakpannen met de uitstraling van vroeger en de voordelen van nu. Vanzelfsprekend is het ook mogelijk om een pand met hetzelfde gemak juist een zeer moderne uitstraling te geven. De keuze voor keramische bouwmaterialen is ook vanuit kostenoogpunt een logische. Op de lange termijn verdienen keramische pannen en bakstenen zichzelf eenvoudig terug. Wienerberger geeft een garantie tot 30 jaar op keramische dakpannen. Maar in de praktijk is een levensduur van 75 jaar eerder regel dan uitzondering.
Een wereld van kansen
De nieuwbouw zit door de crisis in het slop. Dit zal zich zeker weer tot op zekere hoogte herstellen. De oude tijden van grootschalige nieuwbouw zullen echter niet meer terugkeren. Het zal de komende jaren vooral gaan om kwalitatieve verbeteringen van het bestaande woningbestand. Keramische oplossingen bieden de bouw de mogelijkheid gebouweigenaren in beweging te brengen. Daarmee openen ze een wereld van kansen. Opknappen van het dak zorgt voor een behaaglijker binnenklimaat. Daarnaast dragen hoogwaardige keramische bouwmaterialen voor zeer lange tijd bij aan een fraaiere gebouwschil.
Dit artikel is eerder verschenen in Wienerberger Vision, het inspiratiemagazine over keramisch bouwen van Wienerberger.
De headerfoto ‘ceramic detail‘ valt onder het copyright van Pleuntje.
Leave a Reply